AB Komisyonu, Avrupa Birliği Ormansızlaşmayı Önleme Yönetmeliği (EUDR) gereklilikleri konusunda daha fazla netlik sağlamaya hazırlanıyor. Ancak kuruluşların EUDR uyumluluğuna yönelik yolculuklarına başlamak için beklemelerine gerek yok.

FSC sertifikası ve lisans sahipleri de dahil olmak üzere şirketlerin 31 Aralık 2024’ten önce EUDR uyumluluğuna hazırlanmak için şimdi atabileceği altı adımı burada bulabilirsiniz.

FSC, sistemini geliştirmeye ve yeni entegre çözümler geliştirmeye kararlıdır. Bu, tedarik zincirindeki tüm aktörlerin EUDR yasallığı ve sürdürülebilirlik yükümlülüklerinin yanı sıra Avrupa’daki ve dünyadaki diğer ilgili sürdürülebilirlik mevzuatlarını güvenle karşılayabilmelerini sağlayacaktır.

ADIM 1: Kapsamdaki mallarınızın ve/veya ürünlerinizin envanter listesini oluşturun

EUDR, ahşap, kauçuk, palmiye yağı, soya, sığır eti, kahve ve/veya kakao dahil olmak üzere kapsam dahilindeki emtia ve ürünlerin tedarik zincirinde yer alan kuruluşlara yükümlülükler getirmektedir. EUDR kapsamında ağaç kesiminin yasal olması, ormansızlaşmaya yol açmaması ve kaynak ormanın “bozunmasız” olması gereken yegane ürün ahşaptır.

Türetilmiş bir ürün veya malzemenin EUDR’ye dahil edilip edilmediğinden emin değilseniz, seçilen türetilmiş ürünler Yönetmeliğin Ek I’inde özetlenmiştir. Örneğin pek çok odun, kağıt hamuru ve kağıt ürünü EUDR kapsamına girmektedir. Kauçuğa ilişkin olarak yeni pnömatik lastikler EUDR kapsamının bir parçasıdır. Ekin tamamı burada mevcuttur.

Bir ürünün kapsam dahilinde olup olmadığı hâlâ belirsizse her ürünü aşağıdaki kriterlere göre değerlendirmenizi öneririz:

1) Ürün kapsam dahilindeki emtiyalardan birinden mi yapılmış?

2) Ürün Ek 1’de yer alan GTİP kodlarından birini kullanıyor mu?

Her iki sorunun da cevabı evet ise ürün kapsam dahilindedir. Her iki sorunun da yanıtı hayır ise ürün kapsam dahilinde değildir.

FSC sertifikalıysanız, hangi ürünlerin FSC sertifikalı olduğunu belirlemenizi ve tüm  ürünleriniz için (FSC sertifikalı ve sertifikasız) hem GTİP Kodunu hem de FSC Ürün Kodunu eklemenizi öneririz. Bu ek işlem, FSC sertifikası kapsamında olmayanları da dahil ettiğinden, potansiyel olarak EUDR kapsamına giren ürünlerin belirlenmesine yardımcı olacaktır.

ADIM 2: FSC’nin yeni Yönetmelik Modülü için önerilen gereksinimleri gözden geçirin

FSC Yönetmelik Modülü, EUDR durum tespiti (Due Diligence) yükümlülüklerine uyum sağlamak amacıyla sertifikasyon kapsamlarını genişletmek için FSC sertifikasına başvuran veya sahip olan kuruluşların gönüllü kullanımına yönelik bir standarttır.

FSC Yönetmelik Modülü çerçevesi ve gereksinimleri şu şekildedir:

• Bilgi toplama, risk değerlendirmesi ve risk azaltma dahil olmak üzere EUDR uyumluluğunu desteklemek için bir durum tespiti sistemi.
• Ürünlerin menşei (coğrafi konum ve üretim zamanı) hakkında kesin bilgilerin toplanması.
• FSC Gözetim Zincirine yalnızca ormansızlaşmaya yol açmayan malzemelerin girişini sağlamak.

FSC Yönetmelik Modülü kapsamında önerilen ek gereksinimler, buradaki modül hakkındaki bilgi kiti incelenerek bir bağlama oturtulabilir. Ayrıca etkileşimli kullanıcı yolculuğu aracı olan FSC EUDR (fsc-eudr-journey.org) ile kullanıcı türüne bağlı olarak kuruluşunuz için hangi modül gereksinimlerinin geçerli olduğunu öğrenebilirsiniz . 

ADIM 3: Mevcut Durum Tespiti sisteminizi EUDR gereksinimlerine göre kıyaslayın

EUDR, orman bazlı tedarik zinciri operatörlerinin (üreticilerinin) ve tüccarlarının, malları AB pazarına sürmeden önce kapsamlı bir durum tespiti yapmalarını gerektirecektir.

Durum tespiti yükümlülükleri risk düzeyine göre değişiklik göstermektedir ve AB Komisyonu her ülkeye özel risk değerlendirmesi yapıp açıklayacaktır. Mevcutta kendinize ait bir Durum Tespiti sisteminiz varsa, bunu EUDR gereklilikleri ile uyum ve açıkları açısından değerlendirmeniz faydalı olacaktır.

Değerlendirme şunları içermelidir:

• Tanım, üretim ülkesi, üretim tarihi ve saat aralığı ve üretim için coğrafi konum verileri dahil olmak üzere kesin ürün bilgilerinin ve destekleyici kanıtların toplanması ve iletilmesi.
• Belirlenen riskler için Durum Tespiti eylemlerinin ve azaltma planlarının kanıtı.
• Bir ürünün menşeini ve uyumluluğunu doğrulayan yetkili makamlar için halihazırda nasıl durum tespiti beyanları (DDS) hazırlayabileceğiniz de dahil olmak üzere, durum tespiti sağlamak için atılan adımlar hakkında rapor.

FSC sertifikalı şirketler için Yönetmelik Modül kapsamında DDS yükümlülüklerine ilişkin daha fazla bilgi tarafınıza iletilecektir.

ADIM 4: Tedarik zincirinizle iş birliğine dayalı hazırlık yapın

EUDR raporlama gerekliliklerini yerine getirmek için ticari ortaklarınızın (tedarikçileriniz) işletmenize ayrıntılı bilgi sağlaması gerekir. Önümüzdeki aylarda onlardan talep edeceğiniz bilgi türlerini belirlemek için erkenden iletişim kurmaya başlamalı, işlerinin sonuçlarını ve değerini anlamalarına yardımcı olun ve onların veri veya bilgi eksiklikleri giderilmeli.

Adımlar:
• Odun, kağıt hamuru veya kauçuk gibi orman kaynaklı malzemeleri içeren mevcut  ürünlerin envanterini çıkarın.

• EUDR raporlama gerekliliklerine göre tedarikçilerden almanız gereken bilgilerdeki potansiyel açıkları belirleyin: Hammaddelerin menşei, arazi konumu, kesim/hasat zamanı, kaynak yönetimi ve üretim süreçleri.
• Eksik bilgileri temin etmek için tedarikçilerinize destek verin.
• Tedarikçilerden ek açıklama gerektirecek her türlü bilgiyi tanımlayın.
• Tedarik zincirinizdeki mevcut risk profillerini değerlendirin. Tedarik zincirleri veya halihazırda yüksek riskli pazarlar, AB’nin yeni risk değerlendirmesi başladığında muhtemelen bu şekilde sınıflandırılmaya devam edecek. Tedarikçilerinizle birlikte risk azaltma önlemlerini buna uygun şekilde hazırlamayı düşünün.
• Mevcut bir FSC sertifikası sahibiyseniz, tedarik zincirinizdeki tüm tedarikçilerinizi, FSC sertifikasyonu ve FSC Yönetmelik Modülünü almaya teşvik edin; böylece herkes, FSC beyanı (claim) ve fatura beyanı talebinde bulunma olanağından yararlanabilir ve tedarik zinciriniz tamamen doğrulandıktan sonra malzemelerinizi ormansızlaşmamış olarak tanıtabilir.

ADIM 5: Ticari ortaklarla güvenli veri alışverişi için plan yapın

EUDR gerekliliklerinin karşılanması, ilgili tedarik zincirlerindeki işlemlerin kaynaktan uç noktaya kadar güçlü bir şekilde izlenebilirliğinden faydalanacaktır. Ticaret ortakları birbirleriyle, tüm malzemelerin EUDR standartlarına göre tedarik edildiğinden emin olmak için hacim, ürün, menşei, arazinin coğrafi bilgileri, kesim zamanı ve türler gibi işlem ayrıntıları paylaşmak için anlaşmaya varmalıdır. Ayrıca Özgür, Önceden ve Bilgilendirilmiş Rıza (FPIC), BM Yerli Hakları Bildirgesi’nde tanınan, Yerli Halklara verilen özel haklara uygunluğunu da kanıtlamalıdırlar.

Bu işlem verilerini paylaşmak ve doğrulamak için kullanacağınız süreci ve teknik platformları ticari ortaklarınızla birlikte değerlendirin.

FSC, diğer avantajların yanı sıra, sertifika sahipleri için bu izlenebilirlik gereksinimini kolaylaştırmaya yardımcı olacak FSC Blockchain adı verilen özel bir platform oluşturmaktadır.

Blockchain teknolojisi üzerine inşa edilen platform, katılımcıların doğrulama, durum tespiti ve gelişen düzenlemelere uygunluğun gösterilmesine yardımcı olmak için ilgili verilere gizli, esnek ve verimli bir şekilde erişmesine ve bunları paylaşmasına olanak tanımaktadır.

FSC Blockchain, kullanıcıların şunları yapmasını sağlayacaktır:

• İşlem noktasında tedarikçilerin sertifikasyon durumunu doğrulaması.
• Kendiniz ve ticari ortaklarınız arasında ticareti yapılan ürünlerle ilgili doğrulanmış ve izlenebilir beyanlar oluşturmak.
• Ticari ortakların gizliliğini korurken, FSC sertifikalı ürünleri içeren ham maddelerle ilgili menşe konumu, hasat zamanı, türler, ürün grupları ve diğer önemli bilgiler gibi ilgili verileri tedarik zinciri boyunca iletmek.

ADIM 6: EUDR uyumluluğuna ilişkin niyetinizi sertifikasyon kuruluşunuza iletin

Sertifikasyon kuruluşları, bu takvim yılının ilerleyen dönemlerinde, Aralık ayının sonu yaklaşırken muhtemelen yoğun bir denetim dönemi yaşayacaklar. EUDR uyumlu olma niyetinizi bildirmek için ve FSC EUDR’yi FSC Yönetmelik Modülü ve FSC Blockchain gibi araçlarla kullanma planınızı onaylamak için hemen ilgili sertifikasyon kuruluşunuzla iletişim kurun.

Bu iletişim, sertifikasyon kuruluşlarının EUDR desteğine olan talebi tahmin etmesine ve potansiyel olarak denetiminizi bu zorlu zaman dilimine planlamanıza yardımcı olacaktır.

FSC Sertifikası Sahipleri bu süreci başlatmak için Erken Uygulama Test Programına katılabilirler. Program için yaklaşan başvuru dönemlerini buradan kontrol edebilirsiniz.

Her şeyin netleşmesini beklemeyin. Geleceği planlayın ve acele edin!

Önümüzdeki aylarda EUDR’ye ilişkin daha fazla ayrıntı ortaya çıkacak olsa da, mevcut lisans ve sertifika sahiplerimiz başarılı bir uyum sürecine girebilir ve Aralık ayı son tarihinde sıkışık takvimden kaçınabilir.

Ayrıca, halihazırda FSC sertifikasına sahip olmayan işletmelerin, EUDR’ye uyum için güçlü bir temel sağlayan bu çözümler hakkında daha fazla bilgi edinmesini tavsiye ediyoruz.

Kaynak: FSC.ORG