Palm Yağı Nedir?
Palm Yağı, palmiye ağaçlarının meyvelerinden elde edilen bitkisel bir yağdır.
Palmiye yağ ağaçları Afrika’ya özgüdür ancak bir asırdan fazla bir süre önce Güneydoğu Asya’ya getirilmiştir. Bu girişim Endonezya ve Malezya’nın küresel tedarikin %85’inden fazlasını üretmesine imkan verdi, ancak 42 ülkede daha palm yağı üretiliyor.
Bu son derece çok yönlü yağın birçok farklı özelliği ve işlevi vardır; bu da onu gıda, kozmetik, temizlik ürünleri ve biyoyakıtlarda yararlı ve yaygın olarak kullanılmasını olana verir.
Palmiye Yağı, mevcut piyasadaki hiçbir yağlara benzemiyor; oda sıcaklığında yarı katı olduğundan gıda ürünlerini sürülebilir halde tutabilir, oksidasyona karşı dirençli olabilir, ürünlere daha uzun bir raf ömrü sağlar ve yüksek sıcaklıklarda stabildir; bu da kızarmış ürünlere daha çıtır bir doku kazandırmaya yardımcı olur. Ayrıca yağ kokusuz ve rengi yoktur, yani kozmetik ve gıdada kullanılması ürünü olumsuz etkilemez.
Diğer bitkisel yağlarla karşılaştırıldığında son derece çok yönlü olmasının yanı sıra, palmiye yağı çok verimli bir üründür. Yıl boyunca küçük arazi alanlarında yüksek miktarlarda yağ üretebilir. Bu, palm yağının sağladığı istikrarlı gelire güvenebilen yetiştiriciler ve küçük çiftçiler için onu ideal ve çekici bir ürün haline getirmektedir.
Palm Yağı ile ilgili sorunlar nelerdir?
Ormansızlaşma, yaban hayatının zarar görmesi, yerel toplulukların zarar görmesi ve adil olmayan/asgari işçi hakları gibi sorunlar tarımda alışılmadık bir durum olmaktan çok uzaktır. Yine de bu etkiler, palm yağı üretimi söz konusu olduğunda, özellikle de sürecin sürdürülemez olduğu durumlarda, önemli bir ağırlık taşıyor.
1) İnsan hakları ve sosyal standartlar
Palmiye yağı üretimiyle ilgili sosyal sorunların anlaşılması ve tanımlanmasının özellikle zor olduğu kanıtlanmıştır; sorunlar şöyle sıralanabilir:
- Toprak ve haklarla ilgili çatışmalar
- Göçmen işçilerin durumuna ilişkin sorunlar
- Kayıt dışı ve ücretsiz kadın emeği
- Kötü çalışma koşulları
- Çocuk işçiliği
2) Ormansızlaşma
Palmiye yağının yayılması, tropik Asya ile Orta ve Güney Amerika’da ormansızlaşmanın ve doğal yaşam alanlarının bozulmasının önemli bir nedeni olup, büyükbaş hayvancılığın ve yerel gıda tarımının arkasından gelmektedir. Borneo adasında 2005 ile 2015 yılları arasındaki ormansızlaşmanın en az %50’si palmiye yağı gelişimiyle ilgiliydi.
Bu bağlamda ormansızlaşma, aşağıdaki nedenlerden dolayı doğal ormanların kaybı olarak tanımlanmaktadır:
- Ormanın tarıma veya diğer orman dışı arazi kullanımına dönüştürülmesi
- Plantasyon ormanına dönüştürme
- Şiddetli ve sürekli bozulma.
Avrupa Komisyonu’na göre palm yağı üretimi küresel ormansızlaşmanın %2,3’üne katkıda bulunuyor.
3) Yabani hayata zarar
Tek ürün tarlalarına dönüşen bu ormanlar, vahşi yaşam alanlarını yok etmiş ve daha önce çok yüksek bir biyolojik çeşitlilik oranlarına sahip alanlara onarılamaz şekilde zarar vermiştir. Örneğin Borneo ve Sumatra Orangutanı, Sumatra Fili, Borneo Cüce Fili, Sumatra Gergedanı ve Sumatra Kaplanı gibi hayvanların neslini tehlikeye sokmuştur.
Çözüm nedir?
Çevrenin, yaban hayatının ve yerli halkların korunmasını sağlarken palmiye yağı talebi nasıl karşılanacak?
Sorunun cevabı “RSPO Sertifikası”dır.
RSPO, Sürdürülebilir Palmiye Yağı Yuvarlak Masası güvenilir küresel standartlar ve paydaşların katılımı yoluyla sürdürülebilir palmiye yağı tarımının yaygınlaşmasının ve palm yağı ürünlerinin kullanımını teşvik etmek amacıyla 2004 yılında kurulmuştur.
RSPO, palm yağı endüstrisinin farklı sektörlerinden paydaşları bir araya getiren, kar amacı gütmeyen, uluslararası üyelikli bir kuruluştur. Erişim alanları palmiye yağı üreticilerini, palmiye yağı işleyicilerini ve tüccarlarını, tüketim malları imalatçılarını, kilit paydaşları, perakendecileri, bankaları ve yatırımcıları, çevreyi veya doğayı koruyan STK’ları ve sosyal ve kalkınmaya yönelik STK’ları kapsamaktadır.
RSPO’nun sürdürülebilir palm yağı üretimi tanımı, Yüksek Koruma Değerli (HCV) ormanları ve Yüksek Karbon Tutumu (HCS) olan alanlarda fidan dikimi sırasında mevcut orman veya alan temizliği sınırlar, kesme ve yakma uygulamalarını yasaklamaktadır. Her ikisi de insanoğlunun dünya çapında ürettiği büyük miktardaki karbonun tutulmasında hayati öneme sahiptir. Buna karşılık, yerli toplulukların refahı orada faaliyet gösteren işletme veya kuruluş tarafından da korunmalı ve çalışanlara adil çalışma koşulları sunulması zorunludur.
Kimler RSPO Sertifikası almalı ve hangi ürünler sertifikasyon kapsamındadır?
RSPO Sertifikası hakkında daha fazla bilgi için web sitemizin ilgili sayfasını ziyaret edebilirsiniz veya bizimle irtibata geçebilirsiniz?
